6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 30. maddesine dayanılarak çıkarılan, 16 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik’in 13. maddesi ile işverenlere işyerlerinde emzirme odası ve kreş açma zorunluluğu getirilmiştir.

Kreş Açma Zorunluluğu

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan yönetmelikte, çalıştırdığı kadın işçi sayısı 150’yi geçen işverenler için kreş açma yükümlülüğü düzenlenmiştir. Yönetmeliğin 13.maddesi: “Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den çok kadın çalışanı olan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın EK-IV’te belirtilen şartları taşıyan bir yurdun kurulması zorunludur. Yurt, işyerine 250 metreden daha uzaksa işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür. Emzirme odası ve/veya yurt kurulması için gereken kadın çalışan sayısının hesabına erkek çalışanlar arasından çocuğunun annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş olanlar da dâhil edilir” hükmünü amirdir. Yönetmelikte söz konusu kreşten faydalanacaklar arasında kadın çalışanların çocukları ile erkek çalışanların annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş çocukları da sayılmıştır. 

Kreş Yoksa Haklı Fesih Var

Yönetmelikteki düzenleme gereği işverenin kreş açma zorunluluğu bulunmakta olup, bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen işveren karşısında işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkı vardır. Yüksek mahkeme uygulaması da bu yöndedir. İşverenin kreş açma yükümlülüğünü yerine getirmemesinin işçi tarafından haklı fesih sebebi olduğuna hükmeden Yargıtay, çalıştığı iş yerinde kreş olmadığı için istifa eden kadın personelin kıdem ve ihbar tazminatı alabileceğini belirtmiştir. 

Emsal nitelikteki Yargıtay kararında; “İşverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerinde, yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, toplam 150'den çok kadın çalışanı olması halinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın belirli şartları taşıyan bir yurdun kurulması zorunludur. Davacı doğumdan sonra işe başlamadan önce gönderdiği ihtarname ile davalı işverene bu yükümlülüğünün gereği işyerinde kreş açılması gerektiği aksi takdirde iş sözleşmesini feshedeceği ihtarında bulunmuştur. Yönetmelikteki düzenleme gereği işverenin kreş açma zorunluluğu bulunmakta olup, bu yükümlülüğünü yerine getirmeyen işveren karşısında işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkı bulunmaktadır. (YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ, E. 2015/5175, K. 2016/19971, T. 14.11.2016)

Av. Alper Osman Genç / İstanbul Barosu – avukatalpergenc@gmail.com

Yorumlar