Ülkemizde evcil hayvan sahiplenme sayısındaki artışa paralel olarak apartman veya site gibi toplu yaşanan yerlerde insanlar arasında evcil hayvan kaynaklı husumetler de artış göstermektedir. İstatistiki bilgilere göre özellikle büyükşehirlerde evcil hayvan beslenen hane sayısının yaklaşık 15 milyonu bulduğu ve bu hayvanlar için mama ve aksesuar satışından 1 milyar dolar civarında ciro elde edildiği tahmin edilmektedir. 

Uygulamada sıkça rastlanan ve komşular arasında problem olan husus, bağımsız bölüm maliklerinin kedi, köpek, tavuk, kuş gibi evcil hayvan beslemesi sorunudur. Burada evinde hayvan besleyen kat malikinin hayvan sevgisi ile (gürültü, çevre kirliliği, koku gibi sebeplerle) bu durumdan rahatsız olan komşuların rahatsız edilmeme hakkı karşı karşıya gelmektedir. 

Yönetim Planındaki Hüküm

Apartman veya site gibi toplu yapıların anayasası niteliğinde olan yönetim planında, bağımsız bölümlerde hayvan beslenemeyeceğine ilişkin bir hüküm içermiyorsa, kat maliklerinin kendi bağımsız bölümlerinde hayvan beslemesi kural olarak mümkündür. Yani aksine bir hüküm yoksa kat mülkiyetine tabi alanlarda evcil ve süs hayvanı beslenebilir. Ancak bu noktada evcil hayvan besleyen kat malikinin, özellikle dikkat etmesi gereken hususlar Kat Mülkiyeti Kanunu, Medeni Kanun ve Hayvanları Koruma Kanunu'nda belirtilmiştir. 

Kat Mülkiyeti Kanununa Göre

Kat Mülkiyeti Kanunu’nda kat maliklerinin borçlarının sayıldığı 18. maddede bütün maliklerin gerek bağımsız bölümlerini gerek eklentileri ve ortak yerleri kullanırken doğruluk kaidelerine uymak, özellikle birbirini rahatsız etmemek, birbirinin haklarını çiğnememek ve yönetim planı hükümlerine uymakla, karşılıklı olarak yükümlü oldukları belirtilmiştir. 

Medenî Kanuna Göre 

Türk Medeni Kanunu’nun 737. maddesinde; taşınmaz maliki ya da kullananı, komşusuna zarar verecek her türlü davranışlardan kaçınmakla yükümlü tutulmuş ve komşular arasındaki birtakım çıkarları dengede tutabilmek için, her komşunun bazı davranışlardan kaçınma ve bazılarına katlanma ödevleri olduğu vurgulanmıştır. Aynı maddenin 2. fıkrası ile de özellikle taşınmazın durumuna, niteliğine ve yerel örf ve adete göre, komşular arasında hoş görülebilecek dereceyi aşan gürültü veya sarsıntı yaparak rahatsızlık vermek yasaklanmıştır. 

Hayvanları Koruma Kanununa Göre

Hayvanları Koruma Kanunu’nun 5/2 maddesine göre de evcil ayvan sahipleri, sahip oldukları hayvanlardan kaynaklanan çevre kirliliğini ve insanlara verilebilecek zarar ve rahatsızlıkları önleyici tedbirleri almakla yükümlü olup; tedbir alınmamasından kaynaklanan zararları tazmin etmek zorundadır. 

Hâkimin Müdahalesini İsteme

Yukarıda sayılan emredici kanun hükümlerinden de anlaşıldığı üzere yönetim planında yasaklanmamış olması ve komşulara rahatsızlık vermemek koşuluyla bağımsız bölümlerde evcil hayvan beslenmesine hoşgörüyle bakılmalıdır. Buna karşın yönetim planında evcil hayvanların bağımsız bölümlerde beslenmesi açıkça yasaklanmış ise, bu durumda hayvanın diğer bağımsız bölümlerde oturanları rahatsız edip etmediğine bakılmaksızın tüm kat malikleri bu yasağa uymak zorundadır. Yasağa uyulmadığı takdirde rahatsız olan kat maliklerinden her birinin Kat Mülkiyeti Kanunu 18.maddesine dayanarak aynı kanunun 33.maddesi hükmünce hâkimin müdahalesini isteme hakkı vardır. 

Problemin Keşif Yoluyla Tespiti

Bu noktada rahatsızlık unsuru, konusunda uzman bir bilirkişi heyetince keşif yoluyla belirlenir. Uzman bir veteriner hekim şikâyet söz konusu olan hayvanın yaşadığı toplu alanda sesinin, tüylerinin yada pisliğinin sınırları zorlayacak derecede rahatsızlık verip vermediği, insanlara zarar verecek agresif bir yapıda olup olmadığı, aşılarının düzenli olarak yapılıp yapılmadığı gibi hususlara bakarak hayvanın toplu yaşam alanları için bir zarar oluşturma olasılığını detaylı olarak inceleyerek raporunu verir. Keşif ile tespit edilecek bu rapor hâkimin vereceği karara destek teşkil edecektir. 

Hazırlayan: Av. Alper Osman Genç – avukatalpergenc@gmail.com

Yorumlar