Nüfus Hizmetleri Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce, mahkeme kararı aranmaksızın isim ve soyisimlerde yazım ile imladan kaynaklanan anlam değişikliklerinin düzeltilmesine başlandı. Ad ve soyadlarındaki yazım yanlışları ile çirkin, iğrenç veya gülünç olan soyisimlerini değiştirmek isteyenler yerleşim yerlerindeki nüfus müdürlüğüne müracaat ederek değişiklik talep edebiliyor. Bu şekilde yapılan taleplerde bir kereye mahsus olmak üzere mahkeme kararı aranmıyor. 

Düzenleme ile Soyadı Kanunu'nun 3. maddesine aykırı soyadları ile yazım ve imla hatası veya düzeltme işareti kullanılmamasından kaynaklanan anlam değişiklikleri bulunan ad ve soyadları, mahkeme kararı aranmaksızın il veya ilçe idare kurulunun vereceği kararla değiştirilebiliyor. 

2525 Sayılı Soyadı Kanunu’nun 3. maddesi; ‘Rütbe ve memuriyet, aşiret ve yabancı ırk ve millet isimleriyle umumi edeplere uygun olmıyan veya iğrenç ve gülünç olan soyadları kullanılamaz’ hükmünü getiriyor. Buna göre isim veya soyisimlerinde yazım veya imla hatası bulunanlarla birlikte; çirkin, iğrenç veya gülünç ifade olan kişiler de bu kapsamda mahkemeye gitmeden değişiklik talebini Nüfus Müdürlüğünden talep edebilecek. 

Ad ve soyadlarında değişiklik yapmak isteyenler, yerleşim yerlerindeki nüfus müdürlüğüne müracaat edecek. Yerleşim yeri dışındaki nüfus müdürlüklerine yapılan müracaatlar kabul edilmeyecek. Yurt dışında bulunanlar ise ad ve soyadı değişikliğine ilişkin talepleri için dış temsilciliklere başvurabilecek. Dış temsilcilikler tarafından bu talepler il veya ilçe idare kurullarınca değerlendirilmek üzere başvuru yapanların aile kütüğünde kayıtlı olduğu yerin valilik veya kaymakamlığına bildirilecek. Cezaevindeki hükümlüler ise Cumhuriyet Savcılığı kanalıyla müracaat edebilecek. 

Kimliklerdeki hatalı yazımlarda, soyadını değiştiren erkek ise kendisiyle beraber varsa eşi ve müracaat tarihinde ergin olmayan çocuklarının da soyadlarını düzelttirebilecek. Soyadını değiştiren kadın ise kendisiyle beraber varsa ergin olmayan çocuklarının da soyadlarındaki hatalı yazımları değiştirebilecek.

Ayrıca ayırt etme gücüne sahip olup, yaşlılığı, engeli veya ağır hastalığı sebebiyle işlerini gerektiği gibi yapamayan kişilerin, kendi istekleri üzerine verilen ve kesinleşmiş olan kısıtlama kararı bulunması halinde ad ve soyadı değişikliğine ilişkin talepleri de kabul edilecek.

Türk vatandaşlığını kaybedenlerin "Mavi Kartlılar Kütüğü"ndeki ad ve soyadlarının düzeltilmesine ilişkin talepler ile ölmüş kişiler adına yapılan değişiklik talepleri de kabul edilmeyecek.

Av. Alper Osman Genç – İstanbul Barosu

avukatalpergenc@gmail.com

Yorumlar