İş hayatında çalışan kadının, evlendikten sonra işini bırakması halinde kıdem tazminatına hak kazanacağı kanunî bir düzenlemedir. Günlük hayatta sıkça karşılaştığımız bu durumla ilgili çalışanlar yeterince bilgi sahibi olmadığı için pek çok kadın hak kaybına uğramaktadır.

Çalışma hayatının hukukî detayları 4857 sayılı İş Kanunu ile düzenlenmiş ve hüküm altına alınmıştır. Daha ziyade iş hayatının zayıf taraf olan işçiyi koruma amacıyla yapılan İş Kanunu’muzda pozitif ayrımcılık yapılarak kadın çalışanlar biraz daha fazla korunmuştur.

İşçinin kıdem tazminatı hakkına ilişkin hususlar, 1475 sayılı mülga İş Kanunu’ nun 14. Maddesinde düzenlenmiştir. Evlilik nedeniyle iş akdinin feshine ilişkin olarak 4857 Sayılı İş Kanunu’ nun 120. Maddesinin atfı ile 1475 sayılı mülga İş Kanunu’nun 14. maddesine göre, kadın çalışan evlendikten sonra 1 yıl içerisinde iş akdini kendi arzusu doğrultusunda feshedilebilecek ve kıdem tazminatını talep edebilecektir.

Kanun koyucu burada kadın çalışanla ilgili özel bir düzenleme yaparak, evlenme nedeniyle iş akdini 1 yıl içerisinde feshetme imkânını sadece kadın eşe tanımıştır. Bu hükme göre, evlenen kadın çalışan evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde iş akdini feshetmek suretiyle ve evliliği gerekçe göstererek işinden ayrılabilecek ve kıdem tazminatını alabilecektir. Bir (1) yıllık süre, resmi nikâhın yapıldığı tarih itibariyle başlayacaktır. Evlenme nedeniyle evlenme tarihinden itibaren bir (1) yıl içinde kendi arzusuyla iş sözleşmesini feshetmesi hâlinde işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince geçen her tam yıl için 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı, işverence ödenir.

Bu şekildeki iş akdi fesihlerinde işverenin kadın işçiye ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü yoktur. Aynı şekilde kadın işçinin de ihbar süresince çalışması gibi bir durum söz konusu değildir.

Bu husustaki Yargıtay kararlarında, evlilik nedeniyle iş sözleşmesini fesheden bir çalışanın, fesih bildiriminde bu gerekçeyi açıkça belirtilmemiş olmasına rağmen, fesih sebebinin evlilik olması halinde kıdem tazminatı almaya hakkının olduğuna hükmedilmiştir.

Örnek bir Yargıtay kararında “Kadının evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde iş sözleşmesini kendi arzusu ile sona erdirmesi halinde kıdem tazminatı ödenir. Somut olayda davacı evlendiği eşinin işinin başka bir ilde olması nedeni ile evlenerek bu şehre yerleştiğini ifade etmektedir. Bu durum da il değişikliğinin sebebi evlilikten kaynaklanmaktadır. İl değişikliğinin ve feshin başka nedene dayandığı da iddia edilmemiştir. Böyle olunca davacının kıdem tazminatı isteğinin kabulü yerine yazılı şekilde hüküm kurulması hatalıdır” denilerek evlilikten kaynaklanan iş akdi fesihlerinde işveren tarafından kadın çalışana kıdem tazminatı verilmesi gerektiği belirtilmiştir. (Yargıtay 9. HD, Esas Numarası: 2007/14430 Karar Numarası: 2008/8214 Karar Tarihi: 11.04.2008)

Hazırlayan: Av. Alper Osman Genç - İstanbul Barosu

Yorumlar