Son zamanlarda bir şekilde herkesin adını duyduğu adlî tıp işlemi olan “Otopsi”, yaşanan adlî olaylar dolayısıyla çokça gündeme gelmekte ve insanların ilgisini çekmektedir.

Adlî otopsiler, şüpheli ölüm olaylarında ölüm sebebini tam tespit edebilmek için Savcının veya Hâkimin gerek görmesi durumunda yapılan işlemlerdir.

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun “Otopsi” başlıklı 87. Maddesinde tanımlandığı şekliyle otopsi, Cumhuriyet savcısının huzurunda biri adlî tıp, diğeri patoloji uzmanı veya diğer dallardan birisinin mensubu veya biri pratisyen iki hekim tarafından yapılır. Müdafi veya vekil tarafından getirilen hekim de otopside hazır bulunabilir. Zorunluluk bulunduğunda otopsi işlemi bir hekim tarafından da yapılabilir; bu durum otopsi raporunda açıkça belirtilir.  Otopsi, cesedin durumu olanak verdiği takdirde, mutlaka baş, göğüs ve karnın açılmasını gerektirir. Gömülmüş bulunan bir ceset, incelenmesi veya otopsi yapılması için mezardan çıkarılabilir. Bu husustaki karar, soruşturma evresinde Cumhuriyet Savcısı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından verilir. Mezardan çıkarma kararı, araştırmanın amacını tehlikeye düşürmeyecekse ve ulaşılması da zor değilse ölünün bir yakınına derhâl bildirilir.

Hekim yani doktor, bu olaylarda hep hâkim veya savcılığa bağlı olarak çalışan bir kişidir. Otopsi hususunda asıl karar verme yetkisi hâkim veya savcıdadır. Bilgisinden faydalanılmak üzere doktor göreve çağrılır. Yapılan bir keşif neticesinde doktor otopsiye gerek görmezken; savcı otopsi hususunda ısrar eder ve otopsi yapılması gerektiği yolunda karar verirse, doktorun buna uymak zorunluluğu vardır. Bunun tersi durumda ise, yani savcı otopsiye gerek görmez ve doktor otopsi yapılması gerektiğini söylerse otopsi yapılmaz fakat doktor tutanağa bu görüşünü muhalefet şerhi düşerek belirtir. Bu şekilde doktor, ileride çıkacak herhangi bir hukuki ihtilafta zan altında kalmaktan kurtulmuş olur.

Günümüzde adlî vakalarda otopsi için cenaze sahibi aileden izin alınmasına gerek yoktur. Ülkemizde ilk otopsi, Avusturya Hastanesi Doktoru olan Charles Ambroise Bernard tarafından 1843 yılında başına sırık düşerek ölen bir işçinin cesedine yapılmıştır.

Hazırlayan: Alper Osman Genç - İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi

(Kaynak: Klinik Adli Tıp, 7. Baskı – Prof. Dr. Oğuz Polat)

Yorumlar